Δομπόλης Ιωάννης (παππούς)
Γεννήθηκε στην Κρετσούνιστα στις αρχές του ΙΗ’ αιώνα

Απέκτησε τέσσερα παιδιά. Τη Χάϊδω που παντρεύτηκε στη Μπριάνιστα, το Χρήστο που έγινε μοναχός, την Αλεξάνδρα και τον Τριαντάφυλλο. Μετοίκησε τα Γιάννενα με τα δύο μικρότερα παιδιά του, ασχολήθηκε με το εμπόριο και απέκτησε μεγάλη περιουσία. Ένα μέρος από αυτή διέθεσε για αγαθοεργίες και κοινωφελή έργα στο χωριό.

Σύμφωνα με τον Ι. Λαμπρίδη το 1791 ανήγειρε την εκκλησία του Αγίου Νικολάου καθώς και το καλντερίμι που οδηγεί από τα Τσακαλάτικα στο «Παλιοπήγαδο»

Δομπόλης Τριαντάφυλλος (πατέρας)
Γεννήθηκε το 1740 στην Κρετσούνιστα

Ακολούθησε το επάγγελμα του πάτερα του. Το 1769 ξενιτεύτηκε στη Ρωσία όπου νυμφεύτηκε την ομογενή Άννα Δημητρίου Σλιάχτα και γεννήθηκε ο Ιωάννης. Αξιοποιώντας την εργατικότητά του και το εμπόριο δαιμόνιο θα αποχτήσει μεγάλη περιουσία. Συνέχισε τις αγαθοεργίες του πατέρα του. Με χρήματα έγινε το «Παλιοπήγαδο», ολοκληρώθηκαν οι τοιχογραφίες του Αγίου Νικολάου και ανεγέρθηκε η μικρή εκκλησία του Προφήτη Ηλία στην κορυφή του βουνού. Για το Νοσοκομείο Ιωαννίνων έδωσε 2.364 αργυρά ρούβλια. Το 1818, λίγο πριν πεθάνει συνέστησε με διαθήκη του κληροδότημα, με το οποίο δίνονταν σημαντικά ποσά στην εκκλησία του Αρχιμανδρειού στα Γιάννενα, στο νοσοκομείο της ίδιας ενορίας και στους συγγενείς από τις δύο αδελφές του.

Δομπόλης Ιωάννης
1769-1849

Έλληνας εθνικός ευεργέτης

Γεννήθηκε το 1769 στη Ρωσία αλλά καταγόταν από την Ήπειρο και ήταν γιος του του δερματέμπορου Τριαντάφυλλου Δομπόλη που είχε μεταναστεύσει στη Ρωσία.

Το 1818 έγινε ταμίας της Φιλομούσου Εταιρίας που είχε ιδρυθεί στη Βιέννη από τον Ιωάννη Καποδίστρια, τον Μητροπολίτη Ιγνάτιο και τον Άνθιμο Γαζή. Με τον Καποδίστρια ο Ιωάννης Δομπόλης γνωρίστηκε την επόμενη χρονιά στην Ρωσία, συνδέθηκε μαζί του με στενή φιλία και οι δυο τους έκαναν σχέδια για την διάδοση των γραμμάτων στην Ελλάδα.

Το 1828 ο Δομπόλης ήρθε στην Ελλάδα με τη συνοδεία του Καποδίστρια και διορίστηκε ταμίας της Ελλάδας, θέση που διατήρησε χωρίς μισθό, όπως ο ίδιος επιθυμούσε, μέχρι τις 18 Νοεμβρίου του 1829 οπότε παραιτήθηκε για λόγους υγείας. Επέστρεψε στην Πετρούπολη όπου τιμήθηκε με τίτλο ευγενείας.

Στις 4 Φεβρουαρίου 1849 συνέταξε στην Πετρούπολη τη διαθήκη του με την οποία άφησε στο ελληνικό δημόσιο το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας του με τον όρο ότι το ποσό που θα σχηματιζόταν (στην αυτοκρατορική τράπεζα της Ρωσίας) μαζί με τους τόκους μέχρι το 1906 θα χρησιμοποιούνταν για την ίδρυση και λειτουργία πανεπιστημίου στην Αθήνα ή σε οποιαδήποτε άλλη πόλη ήταν πρωτεύουσα του Ελληνικού Κράτους το 1906. Επιπλέον, το ανώτατο αυτό εκπαιδευτικό ίδρυμα θα ονομαζόταν Καποδιστριακό, προς τιμήν του αγαπημένου του φίλου και συνεργάτη. Στη διαθήκη του επίσης ανέφερε ότι το πανεπιστήμιο αυτό θα έπρεπε να είχε εκτός των άλλων επιστημονικών οργάνων και εργαστηρίων, και ιδιαίτερο παρεκκλήσιο για να εκκλησιάζονται σε αυτό οι διδάσκαλοι και οι φοιτητές.

Εν τέλει, η Ρωσική Κυβέρνηση παραχώρησε στην Ελληνική χρήματα που αντιστοιχούσαν σε ποσοστό μικρότερο του 50% του κεφαλαίου που είχε σωρευτεί στις ρωσικές τράπεζες. Το 1906 μετέφερε μόνον 1.000.000 δραχμές και μέχρι το 1916 άλλες 2.500.000 δραχμές σε δόσεις. Το 1917 η εισροή χρημάτων σταμάτησε, λόγω της κατακόρυφης πτώσης του ρουβλιού και της πολιτικής μεταβολής που έφερε η Οκτωβριανή Επανάσταση.

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CF%89%CE%AC%CE%BD%CE%BD%CE%B7%CF%82_%CE%94%CF%8C%CE%BC%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7%CF%82

Adelfotita-Despotikou-Paschidi

Ευθύμιος και Έλλη Πασχίδη

Η Έλλη γεννήθηκε το 1905 στη Μικρά Ασία

Το 1922 έρχεται με καράβι στην Κύμη Ευβοίας. Παντρεύτηκε το 1936 στην Αθήνα τον Μαθηματικό Ευθύμιο Παν. Πασχίδη που γεννήθηκε στην Κρετσούνιστα το 1905.

Ο  πόλεμος του 1940 φέρνει τον Ευθύμιο να υπηρετεί στον 5ο λόχο του 67ου  Συντάγματος Πεζικού ως απλός στρατιώτης. Σκοτώθηκε στις 10 Μαρτίου 1941 η σωρός του δεν βρέθηκε ποτέ αναφέρθηκε στους αγνοούμενους. Το πλήγμα για την Έλλη ήταν βαρύ. Μάταιες όλες οι προσπάθειες της για την ανεύρεση του νεκρού. Στις δύσκολες αυτές στιγμές για το λαό μας δείχνει όλο τα ψυχικό της μεγαλείο. Σαν ηγετικό στέλεχος του Συλλόγου Θυμάτων και Αναπήρων Πολέμου φροντίζει τους τραυματισμένους, τις χήρες και τα ορφανά, που είχαν ιδιαίτερη ανάγκη.

Έζησε όλη την υπόλοιπη ζωή μόνη με τη θύμηση του άνδρα της. Η αγάπη της αυτή άρχισε να εκδηλώνεται έμπρακτα από το 1977 και έπειτα με έργα στη γενέτειρα του Ευθύμιου. Ιδρύει το Αγροτικό Ιατρείο δεσποτικού, διαμορφώνει και στρώνει πλάκες το χώρο της πλατείας τοποθετεί παιδική χαρά στον πευκώνα.

Τέλος με διαθήκη της δωρίζει στην Κοινότητα Δεσποτικού τα δικαιώματα του αρτοποιείου της στην Αθήνα. τη διαχείριση του κληροδοτήματος αυτού ανέλαβε επιτροπή με πρόεδρο το Γ. Πασχίδη και μέλη τους Α. Ανδρέου. Ε. Δρόλια, Β. Τσιάβο και Γ. Ξάνθη. Η επιτροπή λογοδοτεί στη Διεύθυνση Κληροδοτημάτων του Υπουργείου Οικονομικών. Το σπίτι της στην οδό Δεριγνύ 14 παραχώρησε στο Βορειοηπειρωτικό Σύλλογο Μελετών. Πέθανε το 1983 και τάφηκε όπως είχε ζητήσει στο Δεσποτικό.

Αγγελική Αλεξίου

1906-1979

Γεννήθηκε στην Κρετσούνιστα. Ήταν κόρη του Απόστολου και της Βασιλικής Αλεξίου. Μετα τον πόλεμο του 1940 ήλθε στην Αθήνα όπου και εγκαταστάθηκε μόνιμα. Με προσωπικές οικονομίες αγόρασε ένα κατάστημα στην οδό Πύθωνος 14 στην Κυψέλη. Με τα ενοίκια από το κατάστημα έστελνε δέματα και βιβλία στα παιδιά του Δημοτικού Σχολείου του χωριού και ενίσχυε τις εκπαιδευτικές τους εκδρομές. Λίγο πριν πεθάνει άφησε με διαθήκη της το κατάστημα αυτό στην Κοινότητα Δεσποτικού. Τα έσοδα μοιράζονταν εξίσου κοινότητα και Δημοτικό Σχολειό.

Παύλος Μακόπουλος

1912-1993

Γιός του Ζήση και της Αγγελικής από την οικογένεια Πρωτόπαπα. Γεννήθηκε στην Κρεστούνιστα και από το 1932 έζησε στην Αθήνα.  Δραστήριος πατριώτης. Από τη θέση του Γεν. Γραμματέα της Αδελφότητας ασχολήθηκε ακούραστα από το 1946 και έπειτα με την προώθηση θεμάτων του χωριού. Αγόρασε το 1984 δύο δωμάτια στην Αθήνα τα οποία δώρισε στην Αδελφότητα για να χρησιμοποιηθούν  σαν γραφεία της. Για την πράξη του αυτή η Γενική Συνέλευση της Αδελφότητας τον ανακήρυξε Επίτιμο Πρόεδρο της. 

Αργότερα με διαθήκη του αφήνει πάλι στην Αδελφότητα ακίνητο στον Ωρωπό Αττικής.

Άλλοι ευεργέτες

Γεώργιος Κολομβούνης

Ενίσχυε κατά καιρούς το Δημοτικό Σχολειό κι είχε γενναία χρηματική συνεισφορά στο θέμα της υδροδότησης του χωριού από τον κάμπο.

Ελένη Λέντζιου

Με δαπάνες της το 1962 χτίστηκε η ερειπωμένη εκκλησία των Αγίων Αναργύρων.

Πελοπίδας Αλεξίου

Έστελνε τακτικά δέματα στο χωριό και ενίσχυε οικονομικά με υψηλές συνδρομές την Αδελφότητα.